Cacela Velha is een kleine kustplaats aan de oostkant van de Algarve, en ligt aan het uiteinde van natuurgebied Ria Formosa. Het is nog precies zoals een dorp in de Algarve eruitzag in de achttiende eeuw. Maar de geschiedenis ervan gaat veel verder terug.

Dit verborgen pareltje ligt bovenop een heuvel met uitzicht op de meest oostelijke lagune van de Ria Formosa. Vanwege de grote hoogte bood het een goed uitzicht op de vriend of vijand die vanuit zee naderde. Door de eeuwen heen hebben hier verschillende bevolkingsgroepen gewoond: Feniciërs, Arabieren, en Romeinen. Het is dan ook niet vreemd dat bij opgravingen door archeologen vlakbij het dorp een imposante Romeinse villa is ontdekt.
Het dorp is zo klein dat je er rond kunt lopen en al zijn charmante kenmerken in minder dan een uur kunt zien. Denk hierdoor niet dat het je tijd niet waard is, want niets is minder waar!
Igreja Matriz de Cacela Velha
Als je de cirkelvormige straten volgt, kun je niet om de Igreja Matriz de Cacela Velha heen. Het is de enige kerk in Cacela Velha en werd oorspronkelijk gebouwd in de 16e eeuw op de ruïnes van een vorige middeleeuwse kerk. Ook deze werd verwoest en vervolgens herbouwd na de grote aardbeving in 1755. Binnenin vind je een prachtige renaissancistische arcade met de bustes van Sint-Pieter en Sint-Paulus. Een korte wandeling langs de achterkant van de kerk leidt je naar enkele van de beste uitzichten op het strand in de Algarve.
Het fort van Cacela Velha (Forte de Cacela Velha)
Naast de kerk vind je het fort van Cacela Velha. De bouw van Forte de Cacela begon in 1770 op de plaats van een vorig fort dat werd verwoest door de grote aardbeving van 1755. Het fort en zijn bastions die uitkijken over de klif, werden voltooid in 1795. In 1897 werd het fort geschonken aan de Fiscale Guarda, een tak van het leger die verantwoordelijk is voor grensbescherming, maritieme politiezorg en douane. In 1993 werd de Fiscale Guarda opgenomen in de moderne GNR die het fort als een buitenpost onderhoudt. Helaas, omdat het nog steeds in gebruik is door de GNR, kun je de binnenkant van het fort niet echt betreden. Het maakt echter nog steeds een indrukwekkende omgeving en uitzichtpunt.
Strand van Cacela Velha (Praia de Cacela Velha)
Net onder het dorp ligt Praia de Cacela Velha. Het uitgestrekte strand strekt zich uit tot Praia de Cabanas in het westen en Praia da Manta Rota in het oosten. Om naar het strand te komen, volg je eenvoudig de borden naar ‘Sítio da Fábrica’ aan de westkant van het dorp en volg je het steile pad naar de rand van het water. Afhankelijk van het getij kun je ofwel over het kanaal waden of een lokale boot naar het strand nemen. Er is ook toegang aan de oostkant van de stad via een kleine trap naast Forte de Cacela. Hier is wederom een klein maar vrij steil pad dat je naar een klein strand leidt. Je moet nog steeds het water oversteken om het hoofdstrand te bereiken.
Het strand is anders dan de meeste andere beroemde stranden in de Algarve. Het heeft geen enkele commerciële faciliteit en is populairder bij de lokale bevolking dan bij toeristen. Af en toe loopt er een verkoper die bola de berlim of drankjes uit een ijskist aanbiedt, maar dat is alles, dus zorg ervoor dat je je eigen drankjes meeneemt. Er zijn is er geen toezicht door de reddingsbrigade.
Bij vloed wordt het strand door de water van de lagune van de paden bij de stad afgesneden. Je zult dan door het water moeten waden, of wachten op een bootdienst. De telefoonnummers van ondernemende locals hangen rond het strand. Voor een klein bedrag halen ze je op en zetten ze je af onderaan de paden terug naar het dorp. De meeste mensen hebben de neiging om over te waden, maar zowel grote gezinnen als zwakke zwemmers worden geadviseerd om de boten te nemen!
Fietsen
Het dorp ligt aan de Ecovia do Algarve, de fiets- en wandelroute die langs de zuidkust van de Algarve loopt. Dat maakt het tot een leuke bestemming voor een fietstocht.
Moet je Cacela Velha bezoeken?
Absoluut! Beschouw het kleine formaat of het gebrek aan dingen om te doen niet als een reden om Cacela Velha over te slaan. Het is een prachtige ondergewaardeerde plaats die op ieders Algarve-reisroutes zou moeten staan.